نحوه تشکیل کمیته حسابرسی
کمیته حسابرسی:
کمیته حسابرسی یکی از مراحل بسیار حیاتی در مدیریت و نظارت بر عملکرد مالی یک موسسه یا شرکت است.
این کمیته، به عنوان یک سازمان مستقل دارای وظایف و مسئولیتهای خاصی است که باید به دقت تشکیل و مدیریت شود.
اهمیت تشکیل یک کمیته حسابرسی حرفهای برای هر موسسه و شرکت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در این راهنما، به بررسی مراحل تشکیل یک کمیته حسابرسی که شامل استفاده از تیترهای مناسب و مطرح کردن سوالات مرتبط با آن است، میپردازیم.
اهمیت تشکیل کمیته حسابرسی در سازمان:
نقش وظیفهای کمیته حسابرسی در ارتقای شفافیت و اعتماد عمومی
مراحل اصلی تشکیل کمیته حسابرسی
شناخت اعضای مناسب برای کمیته حسابرسی
تعیین وظایف و مسئولیتهای اعضای کمیته حسابرسی
ارتباطات بین کمیته حسابرسی و مدیریت اجرایی
راهنمایی برای برگزاری جلسات کمیته حسابرسی و گزارشدهی به مدیران
ارائه به هیات مدیره
مدیر حسابرسی داخلی،معمولا گزارشی را جهت اطلاع رسانی به هیات مدیره تهیه می کند که در آن کارهای مندرج در برنامه،نتیجه ی ارزیابی ریسک ناشی از انتخاب و ارزش حاصل از خدمات اطمینان بخشی و مشاوره ای دمستقل و بی طرف توسط حسابرسی داخلی،به طور خلاصه بیان می گردد.
رئیس کمیته حسابرسی،می تواند خلاصه اطلاعات را برای تصویب نهایی به کل هایت مدیره ارئه دهد.
هنگامی که مدیریت ارشد و هیات مدیره،برنامه را به صورت رسمی تصویب کنند،تمامی حوزه های کسب و داخل سازمان که تحت تاثیر برنامه باشند،معمولا یک نسخه از آن را دریافت می کنند.
اطلاع رسانی مستمر
در برخی سازمان ها،مدیر حسابرسی داخلی از طریق یک گزارش رسمی،به طور فصلی اطلاع رسانی می کند.
زمان بندی ارائه های مذکور به مدیریت ارشد و هیات مدیره(کمیته حسابرسی)،ممکن است بر چگونگی درک گروه های ذی نفع از فعالیت حسابرسی داخلی،اثر بگذارد.
اطلاعات بسیار زیادی که یک باره تهیه می شوند،می تواند درک ذی نفعان در مورد فعالیت حسابرسی داخیل را کاهش می دهند.
حسابرسی داخلی باید اطلاع رسانی منظم به مدیریت ارشد اهمیت دهند و پیشاپیش برای برخورد با هرگونه تغییر در برنامه حسابرسی،آماده باشند اجازه دهند فرصت ها مورد بحث قرار گیرند.
اطلاع رسانی تغییرات پیشنهادی
اگر برنامه حسابرسی داخلی و یا الزامات منابع،به طور قابل ملاحظه ای تغییر کنند،مدیر حسابرسی داخلی باید آن تغییرات را به اطلاع مدیریت ارشد و هیات مدیره برساند و براساس استاندارد2020 ارائه برنامه و تصویب،موافقت آن ها را کسب کند.
حتی وقتی اصلاحات در برنامه جزئی هستند،ممکن است فرصت هایی را فراهم کنند تا درک اشخاص ثالث از ریسک ها مورد بحث قرار گیرد دقت اطلاعات به اشتراک گذاشته شده،بهبود یابد و با اولویت های مدیریت ریسک همسو گردند.
برخی مدیران حسابرسی داخلی،برنامه حسابرسی داخلی خود را به صورت ماهانه جایگزینی کارخا برنامه ریزی شده را تضمین می کند.
گرچه اطلاع رسانی این تغییرات به صورت فصلی الزامی نیست،اما بسیاری از مدیران حسابرسی داخلی این زمان بندی را برای ثبات ریه انتخاب می کنند.
گاهی گفت و گوها ممکن است در مورد در خواست منابع باشد.
حسابرسان داخلی،سوالات نظیر”آیا تغییر در برنامه حسابرسی،رویدادی منحصر به فرد است یا این که نیاز به اصلاحاتی بلندمدت در بودجه وجود دارد؟”،را در نظر می گیرند تا توافقات جدید کاری را باتوجه به بودجه موجود انجام دهند.
حسابرسی داخلی ممکن است،بعضی موارد را از برنامه حذف کند.
مدیر حسابرسی داخلی ممکن است،طراحی را برای انجام این تغییرات مدنظر ارائه دهد یا برای ایجاد تغییر،از مدیریت ارشد یا هیات مدیره بپرسید که برای آزادسازی منابع،قصدلغو کدام پروژه را دارند.
اهمیت تشکیل کمیته حسابرسی در سازمان:
تشکیل کمیته حسابرسی در یک سازمان اهمیت بسیاری دارد. این کمیته نقش بسیار مهمی در افزایش شفافیت و اعتماد عمومی به عملکرد مالی سازمان ایفا میکند. با وجود وجود این کمیته، مسائلی مانند تقلب، فساد مالی و نقض قوانین مالی قابل شناسایی و پیگیری میشوند.
این اهمیت از دیدگاههای مختلفی قابل توجیه است:
افزایش شفافیت: کمیته حسابرسی با ارزیابی و تصدیق عملکرد مالی سازمان، به افزایش شفافیت در اطلاعات مالی کمک میکند. این شفافیت نه تنها برای مدیران داخلی سازمان بلکه برای سهامداران، سازمانهای مرتبط، و سایر افراد و سازمانهایی که با سازمان در ارتباط هستند، حیاتی است.
ارتقاء اعتماد عمومی: حضور یک کمیته حسابرسی حرفهای و کارآمد، به ارتقاء اعتماد عمومی به عملکرد مالی سازمان کمک میکند. وجود یک نهاد مستقل که مستقل از مدیریت عملکرد مالی سازمان را بررسی و ارزیابی میکند، اطمینان میبخشد و اعتماد را بالا میبرد.
پیشگیری از تقلب و فساد مالی: کمیته حسابرسی با بررسی دقیق و مستمر عملکرد مالی، به شناسایی و پیشگیری از هرگونه تقلب، سوءاستفاده، یا فساد مالی کمک میکند. این کمیته میتواند به عنوان یک مانع موثر برای وقوع تخلفات مالی عمل کند.
ارتقاء بهرهوری و عملکرد سازمانی: ارزیابی منظم و دقیق عملکرد مالی توسط کمیته حسابرسی، بهبود فرایندها و سیستمهای داخلی کنترل را تسهیل میکند. این بهبودها منجر به افزایش بهرهوری و عملکرد سازمانی میشود.
رعایت قوانین و مقررات: کمیته حسابرسی معمولاً وظیفه بررسی تطابق عملکرد مالی با قوانین و مقررات مربوطه را نیز دارد. این کمیته اطمینان حاصل میکند که سازمان به درستی از تمامی مقررات مالی و مالیاتی پیروی میکند.
نقش وظیفهای کمیته حسابرسی در ارتقای شفافیت و اعتماد عمومی:
کمیته حسابرسی نه تنها وظیفه ارزیابی و تصدیق عملکرد مالی را بر عهده دارد، بلکه از طریق ارائه گزارشهای خود به مدیران و مسئولان سازمان، شفافیت و اعتماد عمومی را نیز ارتقاء میبخشد. این گزارشها برای تصمیمگیریهای مدیریتی و ارتقای فرایندهای مالی بسیار حیاتی است.
مراحل اصلی تشکیل کمیته حسابرسی:
تعیین اهداف و ماموریت کمیته
انتخاب اعضای مناسب برای کمیته
تعیین وظایف و مسئولیتهای هر عضو
برنامهریزی برای برگزاری جلسات کمیته
ارتباط با مدیران اجرایی و برگزاری گزارشدهی منظم
شناخت اعضای مناسب برای کمیته حسابرسی:
اعضای کمیته حسابرسی باید از افرادی با تجربه و دانش کافی در زمینه مالی و حسابداری انتخاب شوند. همچنین، باید از افرادی با اخلاق و انگیزهای قوی برای انجام وظایف حسابرسی استفاده شود.
در ادامه، به توضیحات بیشتر در مورد این موضوع میپردازیم:
تجربه و تخصص: اعضای کمیته حسابرسی باید دارای تجربه و تخصص لازم در زمینه حسابداری، حسابرسی، مالی، و مدیریت باشند. تجربه کاری و آموزش حسابرسی و مالی اعضا از اهمیت بسیاری برخوردار است تا بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.
اخلاق و صداقت: اعضای کمیته حسابرسی باید از نظر اخلاقی و رفتاری بسیار قابل اعتماد و صادق باشند. صداقت و شفافیت در ارتباطات و ارائه گزارشها بسیار اساسی است تا اعتماد عمومی به عملکرد کمیته حفظ شود.
مستقلیت: اعضای کمیته حسابرسی باید مستقل از مدیریت سازمان باشند و هیچگونه تعلق یا وابستگی به آنها نداشته باشند. این مستقلیت اطمینان میدهد که اعضا بتوانند بهطور آزادانه و بدون تحتفشار اقدام به بررسی و ارزیابی عملکرد مالی سازمان کنند.
آگاهی از صنعت و محیط: اعضای کمیته حسابرسی باید دارای آگاهی کامل از صنعت و محیط عملکرد سازمان باشند. این آگاهی به آنها کمک میکند تا در فهم بهتری از ریسکها، چالشها، و فرصتهای موجود در محیط کاری سازمان داشته باشند.
تعهد به انجام وظایف: اعضای کمیته حسابرسی باید تعهد و انگیزه کافی برای انجام وظایف خود داشته باشند. آنها باید پیگیری دقیق و مستمری از عملکرد مالی سازمان انجام دهند و به موقع گزارشهای مورد نیاز را تهیه و ارائه کنند.
تعیین وظایف و مسئولیتهای اعضای کمیته حسابرسی:
هر عضو کمیته حسابرسی وظایف و مسئولیتهای خاصی را بر عهده دارد که باید به دقت تعیین شوند. این وظایف میتوانند شامل بررسی گزارشهای مالی، بررسی فرایندهای داخلی کنترل، و برگزاری جلسات کمیته باشند.
در ادامه به توضیحات بیشتر در این زمینه میپردازم:
بررسی گزارشهای مالی: یکی از اصلیترین وظایف اعضای کمیته حسابرسی، بررسی گزارشهای مالی سازمان است. آنها باید گزارشهای مالی را با دقت مورد بررسی قرار داده و مطمئن شوند که اطلاعات در آنها دقیق و صحیح است.
ارزیابی فرایندهای داخلی کنترل: اعضای کمیته حسابرسی مسئول ارزیابی فرایندهای داخلی کنترل سازمان هستند. آنها باید مطمئن شوند که سیستمها و فرآیندهای داخلی کنترل موجود، به طور کافی قوی و کارآمد هستند.
برگزاری جلسات کمیته: اعضای کمیته حسابرسی مسئول برگزاری جلسات منظم کمیته هستند. این جلسات برای بررسی نتایج حسابرسی، بحث در مورد مسائل مالی مهم، و تدوین پیشنهادات برای بهبود عملکرد مالی برگزار میشود.
ارتباط با مدیریت اجرایی: اعضای کمیته حسابرسی باید ارتباط مستمری با مدیریت اجرایی سازمان داشته باشند. آنها باید مسائل مالی مهم را با مدیران سازمان مطرح کرده و به همکاری برای رفع مشکلات و بهبود عملکرد مالی دست بزنند.
تهیه گزارشهای کمیته: اعضای کمیته حسابرسی مسئول تهیه گزارشهای کمیته هستند. این گزارشها شامل نتایج انواع حسابرسی، توصیهها برای اصلاحات، و سایر موارد مرتبط با عملکرد مالی سازمان میباشند
ارتباطات بین کمیته حسابرسی و مدیریت اجرایی:
ارتباطات مداوم بین کمیته حسابرسی و مدیریت اجرایی بسیار حیاتی است. این ارتباطات باعث میشود که مدیران اجرایی از نتایج حسابرسی آگاه شوند و اقدامات لازم را برای بهبود فرایندها و عملکرد مالی انجام دهند.
در زیر توضیحات بیشتری درباره این ارتباطات ارائه شده است:
اطلاعرسانی در مورد نتایج حسابرسی: کمیته حسابرسی مسئول ارائه نتایج حسابرسی و گزارشهای خود به مدیریت اجرایی سازمان است. این اطلاعرسانی شامل مواردی مانند نقاط قوت و ضعف مالی، پیشنهادات برای بهبود عملکرد، و هرگونه مسائلی که نیاز به توجه دارند، میشود.
بحث و تبادل نظر درباره مسائل مالی: کمیته حسابرسی و مدیریت اجرایی باید به صورت مستمر در مورد مسائل مالی مهم سازمان به بحث و تبادل نظر بپردازند. این بحثها میتواند به تدارک برنامهها و راهکارهای مناسب برای بهبود عملکرد مالی منجر شود.
ارائه پیشنهادات برای بهبود عملکرد مالی: بر اساس نتایج حسابرسی و بحثهای انجام شده، کمیته حسابرسی میتواند پیشنهاداتی برای بهبود عملکرد مالی سازمان ارائه کند. این پیشنهادات باید به صورت مشخص و قابل اجرا باشند و باید با موافقت و همکاری مدیریت اجرایی مورد اجرا قرار گیرند.
اطلاعرسانی درباره تغییرات قوانین و مقررات مالی: کمیته حسابرسی مسئول اطلاعرسانی به مدیریت اجرایی در مورد هرگونه تغییرات قوانین و مقررات مالی است. این اطلاعرسانی باعث میشود که مدیریت اجرایی بتواند بهطور موثر به تغییرات پاسخ دهد و از رعایت قوانین مطمئن شود.
هماهنگی در اجرای تصمیمات مالی: کمیته حسابرسی و مدیریت اجرایی باید به هماهنگی در اجرای تصمیمات مالی سازمان بپردازند. این هماهنگی باعث میشود که تصمیمات بهطور دقیق و با درنظر گرفتن نتایج حسابرسی و پیشنهادات کمیته حسابرسی اجرا شوند.
راهنمایی برای برگزاری جلسات کمیته حسابرسی و گزارشدهی به مدیران:
برگزاری جلسات کمیته حسابرسی به طور منظم و موثر بسیار حیاتی است. همچنین، گزارشدهی به مدیران و مسئولان سازمان نیز باید به شکلی منظم و شفاف انجام شود تا از نتایج حسابرسی بهترین استفاده را ببرند.
در ادامه توضیحاتی در مورد هر یک ارائه میدهم:
برگزاری جلسات کمیته حسابرسی:
تعیین زمان برگزاری: برای برگزاری جلسات، زمان مناسب باید تعیین شود که اعضای کمیته در آن قادر به حضور باشند. این میتواند به صورت دورهای یا بر اساس نیازهای فوری و مهم انجام شود.
تهیه دستور جلسه: قبل از برگزاری هر جلسه، دستور جلسه تهیه شده و به اعضا ارسال میشود. این دستور جلسه باید موارد مورد بحث، مسائل مهمی که باید بررسی شوند، و هدف اصلی جلسه را شامل شود.
بررسی موارد مهم: در هر جلسه، موارد مهم و مورد بررسی قرار گرفته در دستور جلسه مورد توجه قرار میگیرند. اعضای کمیته باید به دقت به این موارد پرداخته و نظرات و پیشنهادات خود را ارائه کنند.
تدوین پیشنهادات و تصمیمات: پس از بررسی موارد مطرح شده، پیشنهادات و تصمیماتی برای اصلاحات و بهبودها تدوین میشود. این پیشنهادات باید به شفافیت و دقت تدوین شده و در جلسه بحث شده و تصویب شوند.
گزارشدهی به مدیران:
تهیه گزارشهای کمیته: پس از برگزاری جلسات، گزارشهایی از نتایج جلسات و تصمیمات گرفته شده تهیه میشود. این گزارشها باید شامل موارد مطرح شده در جلسات، پیشنهادات برای اصلاحات، و توصیههای کمیته باشد.
ارسال گزارشها به مدیران: گزارشهای تهیه شده باید به مدیران ارسال شود تا آنها نیز از نتایج جلسات آگاه شوند و اقدامات لازم را برای اجرای تصمیمات کمیته انجام دهند.
پیگیری و اجرای تصمیمات: پس از ارسال گزارشها، کمیته باید پیگیری منظمی از اجرای تصمیمات خود توسط مدیران داشته باشد و در صورت نیاز، توضیحات بیشتری ارائه کند تا اطمینان حاصل شود که تصمیمات به درستی اجرا شدهاند.
جمعبندی:
تشکیل یک کمیته حسابرسی حرفهای برای هر موسسه یا شرکت امری بسیار حیاتی است. با استفاده از تیترهای مناسب و بررسی مراحل تشکیل کمیته، میتوان به شفافیت و اعتماد عمومی در عملکرد مالی سازمانها کمک کرد. همچنین، مطرح کردن سوالات مرتبط با تشکیل کمیته و ارائه پاسخهای مناسب میتواند در فرآیند تشکیل و مدیریت این کمیته کمک کند.