هدف و شکل گزارشگری حسابرسی داخلی
هدف و شکل گزارشگری حسابرسی داخلی
گزارشگری حسابرسی داخلی ،رهنمود استانداردهای حسابرسی رهنمودی برای حسابرسان داخلی چنین مقرر می دارد:
هدفهای اصلی گزارش حسابرسی داخلی ارائه نظر درباره کفایت سیستم کنترل داخلی به مدیریت و آشنا کردن مدیریت با یافته های با اهمیت حسابرسی ،نتیجه گیریها و پیشنهادهای عمده حسابرسی است.
هدف هر گزارشگری حسابرسی داخلی باید شامل موارد زیر باشد:
سرعت بخشیدن به روند فعالیتهای مدیریت در زمینه بکارگیری پیشنهادهای حسابرسی
داخلی به منظور بهبود عملکرد سازمان و اعمال کنترل
ایجاد مدرکی رسمی از نکات و یافته های عمده حسابرسی داخلی و حسب مورد، از توافقهای به عمل آمده با مدیریت
گزارشهای حسابرسی داخلی باید کتبی باشد و یافته ها و نکات عمده حسابرسی، بطور رسمی مستند شود.
اما گاه ضروری است روش گزارشگری دیگری نیز علاوه بر گزارش کتبی بکار گرفته شود.
ارائه حضوری و نمایش گزارش،به ویژه ارائه گزارش سالانه به مدیریت ارشد و نهاد بررسی کننده غیر اجرایی ، یک راه موثر گزارشگری است .
تشکیل کارگاه آموزشی در مواردی میتواند مناسب باشد.
که ماموریتهای حسابرسی سطوح بالا باید برای مدیران ارشد تشریح شود.
یا پیشنهادهایی درباره استراتژی شرکت مطرح میگردد.
با این ترتیب مشخص میشود که کار حسابرسی داخلی صرفاً ارائه پیشنهادهایی است .
که پیش از پذیرش و اعمال آنها باید توسط مدیران اجرایی، مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.
گزارشگری حسابرسی داخلی
درباره شکل و محتوای گزارشهای حسابرسی داخلی رهنمودهای زیادی وجود دارد. رهنمود حسابرسی رهنمودی برای حسابرسان داخلی در این باره چنین مقرر میدارد:
شکل و نحوه توزیع گزارشهای حسابرسی داخلی باید با توافق مدیریت سازمان ،تعیین شود. رییس حسابرسی داخلی باید اطمینان یابد که گزارشهای حسابرسی داخلی به مدیرانی ارائه میشود.
که مسئول مستقیم واحد مورد حسابرسی هستند.
و مجازند نسبت به نظرها و پیشنهادهای حسابرسی داخلی اقدام لازم را به عمل آورند.
حسابرسی داخلی باید کمک و یاور مدیریت سازمان باشد.
بنابر این گزارشهای حسابرسی داخلی باید به شکلی ارائه شود که بیشترین استفاده را برای مدیریت داشته باشد و همه اطلاعات مورد نیاز آنان را تامین کند.
رهنمودی برای حسابرسان داخلی ” درج مطالب زیر را در گزارشهای حسابرسی داخلی، الزامی کرده است.
،هدف ،دامنه میزان و نتایج حسابرسی داخلی .
پیشنهادهای مناسب و مربوط به استناد نتایج بدست آمده .
اقدامات به عمل آمده توسط مدیریت یا مورد نظر آن .”
یافته های عمده حاصل از حسابرسی داخلی و آثار آن یافته ها بر سازمان مورد رسیدگی به شکل نارساییهای سیستم کنترل داخلی یا عدم کارایی و اثر بخشی مخارج باید در متن گزارش حسابرسی داخلی بیاید.
یافته های حسابرسی داخلی نباید تنها به اشتباهاتی از گذشته اشاره کند .
که بی تردید گه گاه رخ میدهد.
پیشنهادهای حسابرسی داخلی باید عملی باشد و برای مسایل و مشکلات موجود راهکارهای سازنده ارائه کند .
این پیشنهادها باید چنان به تفصیل بیان شود که اجرا شدنی و در نهایت عامل موثری برای پیشبرد هدفهای سازمان باشد.
تشریح اهمیت نسبی پیشنهادهایی که ارائه میشود نیز شیوه مناسبی است.
گزارش حسابرسی داخلی با اظهار نظر مثبت در مواردی باید ارائه شود .
که سیستم مورد حسابرسی، رضایت بخش بوده و ارائه هرگونه پیشنهاد اصلاحی بی مورد باشد.
پیش نویس گزارش
مدیریت ارشد سازمان و واحد بررسی کننده غیر اجرایی باید سطوح مدیران دریافت کننده گزارشهای حسابرسی داخلی را از لحاظ کلی تعیین کنند .
دریافت کنندگان پیش نویس و گزارشهای نهایی حسابرسی داخلی هر مورد خاص رسیدگی باید در آغاز کار مشخص شود.
محرمانه تلقی کردن گزارشهای حسابرسی داخلی از این جهت دارای اهمیت است که انتقادهای وارد بر مدیریت سازمان اغلب در آنها درج میشود.
و چنانچه این گزارشها در دسترس کارکنان غیر مسئول قرار گیرد اختلال در امور و نگرانی ایجاد میکند.
نتایج بدست آمده از هر کار حسابرسی داخلی باید بموقع با مدیریت سازمان به بحث گذاشته شود.
این کار میتواند بیدرنگ و پس از پایان عملیات حسابرسی ،بطور شفاهی انجام شود.
در این گونه موارد حسابرس داخلی یا مدیر حسابرسی مربوط باید یافته های اصلی و با اهمیت حسابرسی داخلی و پیشنهادهای اصلاحی ارائه شده را با مدیر اجرایی ذیربط مطرح کند.
پس از انجام مراحل بالا، پیش نویس گزارش حسابرسی داخلی باید در چارچوب جدول زمانی مقرر بین مدیران تعیین شده توزیع شود.
سپس گزارش مزبور برای تایید دقت و درستی آن مورد بحث و گفتگو قرار گیرد.
و در صورت لزوم دلایل زیر بنایی مربوط به ارائه پیشنهادها تشریح شود.
مدیریت سازمان باید پاسخ خود را درباره پیش نویس گزارش حسابرسی داخلی، به صورت کتبی ارائه کند.
چنانچه مدیریت با پیشنهادهای حسابرسی داخلی ،موافق باشد.
باید زمان موردنظر خود را برای اعمال آنها مشخص کند.
و در صورت لزوم نام و مشخصات مدیر مسئول اعمال آن را نیز تعیین نماید چنانچه مدیریت سازمان با هر یک از پیشنهادها موافق نباشد.
باید دلایل مخالفت خود را تشریح کند.
گزارش نهایی
گزارش نهایی حسابرسی داخلی باید نظرات مدیریت سازمان و برنامه کار لازم را برای اعمال پیشنهادهای مورد توافق ،شامل باشد.
چنانچه مدیریت سازمان با پیشنهادهای ارائه شده توسط حسابرسی داخلی موافق نباشد.
سه راه کار ممکن برای حسابرسی داخلی، به شرح زیر وجود خواهد داشت:
دلایل مدیریت را بپذیرد و پیشنهاد مزبور را از گزارش نهایی حسابرسی حذف کند (برای مثال اگر پیشنهاد ارائه شده به دلیل تفسیر نادرست حسابرس از موضوع یا اصولاًغیر عملی باشد.)
پیشنهاد مورد نظر را همراه با دلایل ارائه شده از سوی مدیریت در گزارش نهایی بیاورد.
چنانچه پیشنهاد مورد نظر اهمیتی ویژه داشته باشد.
باید با مدیران ارشد بیشتری درباره آن گفتگو شود.
تا شاید بتوان نظر مساعد آنان را دریافت و در گزارش نهایی منظورکرد.
در هر حال مسئولیت ویرایش همه گزارشهای حسابرسی با رییس حسابرسی داخلی است .
و او همواره این حق را دارد که گزارشهای خود را بدون تغییر یا تنظیم دوباره و با نام و مشخصات خود صادر کند.
یک نسخه از هر گزارش نهایی حسابرسی داخلی معمولاً به مدیر یا سرپرست قسمت مورد رسیدگی و خلاصه آنها باید به مدیر عامل یا رییس سازمان داده شود.
خلاصه ای از گزارش نهایی حسابرسی نیز میتواند برای سایر مدیران ارشد سازمان ارسال شود.
تا مبنای گزارشهای دوره ای برای واحد بررسی کننده غیر اجرایی قرار گیرد.
حسابرسی داخلی باید گزارشهای حسابرسی را به تناوب پیگیری و چگونگی اعمال پیشنهادهای توافق شده را بررسی کند .
چنانچه پیشنهادهای توافق شده در مدت زمان معقولی اعمال نشده باشد.
مراتب باید به اطلاع مدیریت ارشد سازمان و در صورت لزوم واحد بررسی کننده غیر اجرایی برسد.