مبانی کمیته ی حسابرسی و حسابرسی داخلی در شرکت های عضو بورس و فرا بورس:

مبانی کمیته ی حسابرسی و حسابرسی داخلی در شرکت های عضو بورس و فرا بورس:

مبانی کمیته حسابرسی و حسابرسی داخلی طبق ضوابط سازمان بورس،همه شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرا بورس باید کمیته ی حسابرسی را تحت نظر هیات مدیره تشکیل دهند(دستور العمل حاکمیت شرکتی،1397).

این کمیته از 3 تا 5 نفر ک اکثریت آن ها مستقل و برخوردار از تخصص مالی بوده،تشکیل می شود.

ضمنا ریاست کمیته ی مزبور بر عهده ی یک عضو مستقل یا غیر موظف هیات مدیره خواهد بود.

علاوه بر آن،شرکت های عضو بورس و فرا بورس ملزم به تشکیل واحد حسابرسی بوده.

که وظیفه آن ارزیابی مستمر اثر بخشی سیستم کنترل های داخلی و گزارش روش های بهبود سیستم کنترل های داخلی به کمیته ی حسابرسی و هیات مدیره است.

مدیر حسابرسی داخلی،با پیشنهاد کمیته حسابرسی و تصویب هیات مدیره منصوب می شود.

و باید دارای صلاحیت های علمی و حرفه ای لازم باشد.

به موجب ضوابط مزبور،دامنه ی عملیات واحد حسابرسی داخلی باید به نحوی تعیین شود.

که شبکه فرآیندهای راهبری،مدیریت ریسک و سیستم کنترل داخلی نسبت به شناسایی و مدیریت ریسک های شرکت اطمینان یابد.

این در حالی است که نتایج پژوهشی حاظر که بر مبنای گزارش های حسابرسی و صورت های مالی منتشره در سامانه کدال به دست آمده.

بر عدم کارآمدی کمیته های حسابرسی و واحد حسابرسی داخلی شرکت های بورس صحه گذاشته است.

وضعیت کمیته ی حسابرسی و حسابرسی داخلی در شرکت های غیر بورسی و سازمان های عمومی و دولتی :

تشکیل و کارکرد کمیته ی حسابرسی و واحد حسابرسی داخلی در سایر واحد های اقتصادی کشور،وضعیتی کاملا متفاوت دارد.

از آن جا که جدایی مالکیت از مدیریت فرآیندی است که با ایجاد نظام حاکمیت شرکتی و سپس کمیته ی حسابرسی و پس از آن حسابرسی داخلی به تکامل می رسد.

سازمان های دولتی،عمومی و نیز خصوصی هر دو همچنان در مرحله آغازین مانده اند.

بنابراین در بخش دولتی و عمومی که جدایی مدیریت از مالکیت موضوعیت ندارد.

هنوز نظام حاکمیت سازمانی تکامل نیافته و در شرکت های خصوصی نیز نقطه جدایی مدیریت از مالکیت فرا نرسیده و در نتیجه سازمان ها و شرکت های دولتی،عمومی و خصوصی اساسا فاقد کمیته ی حسابرسی هستند.

اگر چه در نهادهای دولتی یا عمومی با کمیته ی حسابرسی روبرو هستیم،اما منطقا نباید آن ها را به مثابه کمیته ی حسابرسی بشماریم.

زیرا اختیارات و مسئولیت های کامل این چنین کمیته هایی به طور کامل و رسمی توسط ارکان ناظر تعیین نشده و به همین جهت نیز مورد پذیرش تشکیلات قرار نگرفته است.

افزون بر آن،به طور معمول ملاک انتخاب اعضای این کمیته ها،دارا بودن مدارک دانشگاهی و تبع آن تدریس در دانشگاه و نیز مونتاژ و ترجمان مقالات انگلیسی می باشد.

از این رو،برنامه ی کمیته های حسابرسی صوری برخی شرکت ها را صرفا متکی بر وجود اعضای هیات علمی دانشگاه بوده نمی توان به عنوان کمیته حسابرسی تلقی نمود.

عدم کارآمدی و اثر بخشی حسابرسی داخلی در سازمان ها و شرکت های دولتی، عمومی و خصوصی به گونه ی دیگری است.

به طوری که در سازمان های دولتی و عمومی شاهد حضور کارمندانی هستیم که اغلب به جهت عدم نیاز در قسمت های دیگر و رغم نبود تخصص لازم،در سمت حسابرسی داخلی گمارده شده و مسئولیتی در قبال کار خود ندارند.

از سوی دیگر،آن دسته از شرک های خصوصی نیز که به استخدام حسابرس داخلی روی آورده اند.

به طور معمول این وظیفه به انجام کنترل های متفرقه روزمره از قبیل کنترل ضمایم اسناد،آرتیکل های حسابداری و در بهترین حالت،بازبینی گزارش های مالی و قانونی مقصور مانده است.

باید توجه داشت که اهمال در انجام وظایف اصلی حسابرسان داخلی شرکت های خصوصی،به منزله ی عدم کار آمدی این افراد در محل کار نبوده.

بلکه نشان دهنده ی کاربرد نادرست و عدم درک صحیح از این پست سازمانی است.

به طور که وظیفه واقعی اغلب کارمندانی که به عنوان حسابرس داخلی در این گونه شرکت ها فعالیت می کنند
را باید تایید کننده ی اسناد،مسئول تهیه با ارسال الکترونیکی لیست های قانونی،پی گیری وصول مطالبات و اقلام سنواتی و در شکل تخصصی تر آن به عنوان ربط صاحبکار با حسابرسان مستقل محسوب کنیم.