مالیات گریزی و تقلب مالیاتی
مالیات گریزی و تقلب مالیاتی:
به نظر می رسد برای فراهم آوردن درک مناسبی از موضوع ابتدا لازم است مفهوم مالیات گریزی و تقلب مالیاتی از منظر این پژوهش بیان گردد.
پژوهش،مفاهیم مالیات گریزی و تقلب مالیاتی چنین تعریف شده است:
((مالیات گریزی به هرگونه اقدامی که از سوی مودیان مالیاتی برای نپرداختن،کم تر پرداختن یا دیر پرداختن مالیات،فراتر از تسهیلات و مهلت های مقرر قانونی،انجام می شود،اطلاق می گردد))
((تقلب مالیاتی هرگونه اقدامی با هدف مالیات گریزی است که توسط مودی یا هر فردی دیگری که درگیر موضوع است.
از طریق گزارش غیر واقعی منبع محاسبه مالیات اعم از بیش تر از واقع گزارش کردن هزینه ها یا کم تر از واقع گزارش کردن درآمدها یا ارزش دارایی های مبنای تشخیص درآمد مشمول مالیات،اطلاق می شود.))
بررسی ایستای مالیات گریزی:
نتایج حاصل از مطالعه ی تحقیقات بیکر و دانشمندان دیگری از قبیل الینهام و ساندمو که کوشش کرده اند.
مالیات گریزی را در قالب نظریه ی اقتصاد خرد بررسی کنند دارای مفروضاتی است که به شرح زیر بر شمرده می شود:
- افراد مزایا و مخاطرات مورد انتظار هر اقدامی را برای حداکثر کردن منابع خود می سنجد.
- خالص منافع ناشی از کم ترگزارش کردن درآمد به منظور مالیات گریزی باید بیشتر از مالیاتی باشد که در نهایت پرداخت نمی شوند.
- مالیات گریزی تابعی از میزان کشف تقلب میزان جرایم و نوع تنبیه است.
بنابر مراتب بالا تلاش دولت ها باید معطوف به حداقل کردن تابع فوق از طریق اعمال سیاست هایی باشد که افراد را به پرداخت مالیات ترغیب می کند.
برای تشریح تابع فوق دو مدل قمار باز و مدل موش و گربه با توجه به روحیه ی افراد متهور و یا محافظه کار در برخورد با مسئله ی پذیرش ریسک مالیات گریزی و تقلب مالیاتی می توان ارائه کرد.
مدل قمار باز:
این مدل سعی دارد چگونگی و نحوه ی رفتار افراد متهوری را که می خواهند از پرداخت مالیات بگریزند تشریح کند،مفروضات و شرایط حاکم بر این مدل به شرح زیر است:
- هر پرداخت کننده ی مالیات مثل یک قمار باز رفتار می کند.
- پرداخت کنندگان مالیات دارای درآمدی ثابت و مستمرند و بخشی از آن را کتمان می کنند.
- پرداخت کنندگان مالیات ار احتمال رسیدگی و جرایم مالیاتی آگاهی دارند.
- احتمال رسیدگی مالیاتی برای همه ی پرداخت کنندگان مالیات یکسان است.
- پرداخت کننده ای که می خواهد از مالیات بگریزد،رسیک مالیاتی را می پذیرد.
نتایج حاصل از این مدل حکایت از آن دارد که((اشخاص در صورتی از پرداخت مالیات می گریزند که احتمال دهند می توانند منافعی بیش از آنچه که از دست می دهند را کسب کنند.))
مدلی موش و گربه:
شرایط حاکم بر مدل موش و گربه:
- احتمال رسیدگی مالیاتی به گزارش های مالی بستگی دارد.
- راهبرد پرداخت کننده ی مالیات متناسب با شرایط پویا و در حال تغییر است.
- رسیدگی به پرونده ی مالیاتی بر اساس مدل برش مقطعی صورت می گیرد.
نتیجه آن که مودی در صورتی از مالیات می گریزد که احتمال دهد:
تقلب مالیاتی کشف نمی شود یا احتمال تنبیه و مجازات پایین است یا می تواند به طریقی از تنبیه و مجازات بگریزد.
نتایج کلی ناشی از بررسی ایستای مدل های مالیات گریزی:
- اگر مالیات دهندگان تصور کنند که می توانند از پرداخت مالیات بگریزند،قطعا می گریزند.
- افراد در صورتی داوطلبانه از قانون مالیات ها اطاعت می کنند که:
الف)احتمال دهند تقلب مالیاتی کشف می شود یا ب)جرایم سنگینی از آنان مطالبه می شود یا ج)متقلب مالیاتی به شدت تنبیه می شود.